Günümüzde siber dolandırıcılık, bireylerin ve kuruluşların karşılaştığı ciddi tehditlerden biridir. Dolandırıcılar, teknoloji ve iletişimi kullanarak insanları hedef alır. Sesli dolandırıcılık olarak bilinen **vishing** ve yazılı dolandırıcılık olarak adlandırılan **smishing**, bu yöntemlerin başında gelir. İnsanlar sıkça bu tür dolandırıcılıklara maruz kalır. Dolandırıcılar, sahte bilgileri kullanarak, kişisel verileri çalmaya veya mali kazanç sağlamaya gayret eder. Dolandırıcılığın bu iki biçimi, çoğu zaman birbirine benzer özellikler gösterirken, yaklaşımları ve yöntemleri farklılık arz eder. Bireylerin bu tür dolandırıcılıklardan korunması gerektiği gerçeği, bilinçlenmenin önemini ortaya koyar. İşte, **vishing** ve **smishing** hakkında bilgilendirici bir içerik.
**Vishing**, telefon aracılığıyla gerçekleştirilen dolandırıcılıktır. Dolandırıcılar, genellikle kendilerini yetkili bir kişi ya da kurum olarak tanıtır. İnsanlarla direkt olarak iletişim kurarak, kişisel bilgileri, bankacılık bilgilerini veya kimlik bilgilerini elde etmeye çalışır. Örneğin, bir dolandırıcı, aradığı kişiyi banka görevlisi olarak tanıtabilir. Bu sayede daha iyi bir güven duygusu oluşturur ve dolandırıcılığını gerçekleştirme şansı artar. **Vishing** dolandırıcılarının kullandığı yöntemler oldukça çeşitlidir. Kişisel bilgileri ortaya çıkaracak sorular sorarak veya acil bir durum varmış gibi davranarak kurbanlarını manipüle ederler.
Dolandırıcının ses tonu ve konuşma tarzına dikkat etmek gerekir. Genellikle aceleci bir tavır sergilenir. Kişi kendini tehdit altında hissettirilir. Örneğin, dolandırıcı, "Hesabınıza yönelik herhangi bir işlem yapılmadan önce bu bilgileri vermeniz gerekiyor." gibi ifadeler kullanabilir. Eğer aldığın telefon bu tipten bir içerik barındırıyorsa dikkatli olmalısın. Bilgilerin istenmesi halinde, kesinlikle aramayı sonlandırmaz. Aksi takdirde, dolandırıcıların kurbanı olabilirsin. Sesli dolandırıcılıklardan korunmak için, tanımadığın numaraları yanıtlamamak en doğru yöntemdir.
**Smishing**, cep telefonlarına gelen sahte SMS mesajları aracılığıyla gerçekleştirilen bir dolandırıcılık yöntemidir. Dolandırıcılar, insanların dikkatini çekmek amacıyla genellikle tanıdık isim veya markaları kullanır. Mesaj içeriklerinde aciliyet hissi uyandırarak, kişilerin tıklamasını sağlamaya çalışırlar. Örneğin, "Hesabınızla ilgili bir sorun var, hemen bağlantıya tıklayın." gibi ifadeler, dolandırıcılığın yaygın örneklerindendir. Bu tür taktikler, kullanıcıların korku ve endişe hissetmesine yol açar. Bu da dolandırıcıların hedeflerine ulaşmalarını kolaylaştırır.
**Smishing** dolandırıcılığında, kullanıcıların bir bağlantıya tıklamaları sağlandığında, sahte bir web sitesine yönlendirilirler. Burada, kişisel bilgilerini girmeleri istenir. Ancak bu web siteleri, dolandırıcılar tarafından oluşturulmuştur ve gerçeklikle hiçbir ilgisi yoktur. Bunlardan korunmak için gelen mesajların kaynağını mutlaka kontrol etmelisin. Tanımadığın ya da güvenilir bulmadığın göndericilerden gelen mesajları açmamalı, tıklamamalısın. Kısa mesajla gelen şüpheli bir bağlanı tıkladığın anda kötü bir sürprizle karşılaşabilirsin.
Siber dolandırıcılıklardan korunmak, bilinçli bireyler olmakla mümkündür. İnsanın kendi kişisel verilerini koruması, ilk adım olarak büyük önem taşır. Dolandırıcıların yaygın yöntemlerini bilmek, erken davranmanı sağlar. Gelişmiş teknolojiler her ne kadar güvenli olsa da, bireylerin dikkatli olması önemlidir. Öncelikle, telefonunuza gelen çağrıların gerçek olduğuna dair hiç bir kanıt olmadan bilgi vermemelisin. Eğer bir güvenlik sorusu hakkında bilgi istiyorlarsa, telefonu kapatmak en doğrusudur.
Şunları unutmamak gerekir:
Bu yöntemleri uygulayarak, dolandırıcılık vakalarını önemli ölçüde azaltmak mümkün olur. Dolandırıcılar karşısında dikkatli ve bilinçli olmak, büyük bir avantaj sağlar.
**Vishing** ve **smishing**, benzer inşa metodları ile kişisel verileri hedef alır. Ancak temel ayrım, kullanılma şekilleridir. **Vishing** sesli çağrılarla gerçekleşirken, **smishing** yazılı mesajlar üzerinden işler. Bu iki dolandırıcılık biçimi, aynı hedef kitleyi savunmasız bırakmayı amaçlar. Dolandırıcılar, her iki yöntemi de kullanarak, insanların dikkatini çekmeyi hedeflerler. Kişisel bilgilerin açığa çıkması, bu dolandırıcılıkların nihai amacı haline gelir.